چگونگی تهیه مواد اولیه آجر نما

برای تولید آجر نما باید از خاک هایی استفاده کرد که دارای انسجام کافی بوده و در مقابل حرارت بالا شیرازه خود را از دست ندهد و هم اینکه دارای بافتی فشرده باشد تا در برابر فشار دستگاه پرس بافت خود را از دست ندهد چون این امر باعث میشود تا اجر دچار ترکهای مویی یا ترکهای درشت شود
ماده اولیه آجر را عمدتاً خاک رس تشکیل‌‌ می‌دهد. انواع مختلفی از خاک رس وجود دارد ولی بیشتر از خاک رس آبرفتی برای تهیه آجر استفاده‌‌ می‌شود.

مواد آجر نما

خاک رس آبرفتی :

همانطوری که از نامش پیداست در نزدیکی سطح زمین یافت‌‌ می‌شود و بیشتر آجرهای رسی با کمک آن تولید‌‌ می‌شوند. میزان خاک رس در گل آجر بسیار اهمیت دارد. خاک رس زیاد گل آجر را توپر‌‌ می‌کند ولی موجب ترک خوردن خشت در هنگام خشک شدن‌‌ می‌شود.

ماسه :

که از تأثیر عمل فرسایش هوازدگی بر سنگ های استخوان بندی حاصل‌‌ می‌شود در حقیقت استخوان بندی آجر‌‌ می‌باشد. در صورت افزایش مقدار آن آجر ترد و پوک‌‌ می‌شود و ضمناً دانه های درشت ماسه در گل آجر در هنگام پختن منبسط و موجب ایجاد ترک های ریز در آجر‌‌ می‌شوند.

آهک :

در خاک رس و گل آهک وجود دارد. در صورتیکه به صورت دانه ریز، یکنواخت و همگن باشد موجب روشن شدن رنگ آجر‌‌ می‌شود و افزایش مقدار آن نقش گدازآور دارد. وجود دانه های درشت آهک در گل آجر پس از پختن آهک زنده تولید‌‌ می‌کند. آهک زنده در هنگام استفاده از آجر، آب ملات را به خود‌‌ می‌کشد و تولید هیدروکسید آهک یا آهک شفته می  کند، که بسته به خلوص سنگ آهک 25/1 تا 5/3 برابر حجم اولیه را به دست‌‌ می‌آورد و موجب ترکیدن آجر‌‌ می‌شود. به این پدیده آلوئک آجر‌‌ می‌گویند.

ترکیبات سولفاتی:

به مقدار کم بی ضرر است و در صورت افزایش، تولید یون اسیدی‌‌ می‌نمایند و به آجر و ملات آسیب‌‌ می‌رساند.

 ترکیبات آهن دار:

نقش گدازآور دارند و رنگ محصول را به قرمز نزدیک‌‌ می‌کند.

نباتات و ریشه گیاهان:

ممکن است در گل آجر ریشه گیاهان وجود داشته باشد که در حرارت کوره‌‌ می‌سوزند و آجر پوک‌‌ می‌شود. پس از تهیه ماده اولیه آن را الک و خوب آسیاب‌‌ می‌کنند تا نرم و یکنواخت شود.

روشهای تهیه گل و خشت

برای تهیه خشت و آجر رسی سه روش متفاوت وجود دارد که در هر روش میزان رطوبت خاک و نوع گل متفاوت است.

گل خشک:

که با اضافه نمودن آب به میزان حدود 8 تا 12 درصد وزن ماده اولیه تهیه‌‌ می‌شود. و با کمک پرس خشت شکل‌‌ می‌گیرد. بسیاری از آجرهای صنعتی و کلیه سفال های رسی ساختمانی با روش گل خشک ساخته‌‌ می‌شوند.

 گل سفت :

که با اضافه نمودن آب به میزان حدود 20 تا 25 درصد وزن ماده اولیه تهیه‌‌ می‌شود با روش ماشینی خشت‌‌ می‌زنند. در این روش از ماشین های خشت زنی هیدرولیکی استفاده‌‌ می‌کنند. خشت U به صورت منشوری با قاعده مربع یا مستطیل شکل از دستگاه خارج‌‌ می‌شود و سپس آن را با کمک دستگاه برش به قطعات مساوی تقسیم‌‌ می‌کنند.

 گل خمیری :

با اضافه نمودن آب به میزان تا حد 60 درصد وزن به خاک تهیه‌‌ می‌شود تا حالت خمیری پیدا کنند و بتوان با دست به آن شکل داد در این روش گل را در درون قالب های چوبی‌‌ می‌ریزند و با دست شکل‌‌ می‌دهند و خشت‌‌ می‌زنند.