کارخانه های آجر پزی

در مورد کارخانه های آجر پزی و کارخانه آجر نما باید بدانیم که کوره های آجر پزی امروزه دارای چند نوع کوره است و آن هم به دلیل ایجاد تنوع بی شمار در تولید انواع آجر‌‌ می‌باشد در زیر به قسمتی از این کارخانه‌ها توضیحی مختصر‌‌ می‌دهیم.
کوره در محلی است که حدود 8 متر از سطح زمین پائین تر است در عمق زمین قرار دارد. کوره‌ای که صحبت از آن‌‌ می‌کنیم کاملاً سنتی بوده چه روش تهیه فشار در آن چه روش پخش خشتها. در ابتدای ورود به کوره تپه هایی از خاک هایی به رنگ سرخ، سیاه و خاکستری مشاهده‌‌ می‌شود. خاک سرخ رنگ خاکی است که رس آن بیشتر است.

خاک سیاه، رنگ ماسه‌ای است و خاک نرم خاکستری همان خاکستر‌‌ می‌باشد که برای ته قالبها از آن استفاده‌‌ می‌شود. این کار سبب‌‌ می‌شود تا خشتهایی که در قالب ریخته‌‌ می‌شود به ته قالب نچسبد.این خاکستر در کارخانه تولید سیمان از ضایعات سیمان تولید‌‌ می‌شود.

برای تهیه خشتها نسبتهای مشخص از این دو نوع خاک( خاک رس و خاک سیمانی) به همراه آب مخلوطی تهیه‌‌ می‌نمایند و در محلی به نام آخوره‌‌ می‌ریزند. برای بهتر شدن کیفیت خشت آنها را در آخوره ذخیره‌‌ می‌دهند و برای چند روزی روی آنها را با یک نایلون ضخیم‌‌ می‌پوشانند تا آب آن تبخیر شود و دوباره وارد مخلوط گل شود. این مخلوط آماده شده را در قالبهایی که ته آنها با خاکستر پوشیده شده است‌‌ می‌ریزند و با وسیله‌ای خط کش که نام آن تخته قالب‌‌ می‌باشد روی آنرا صاف‌‌ می‌نمایند. پس در گوشه‌ای آنها را تخلیه‌‌ می‌کنند و در معرض هوا قرار‌‌ می‌دهند تا خشک شود. تمام این خشتها که در ابعاد  تولید‌‌ می‌شوند و خشک شده‌اند داخل کوره قرار‌‌ نمی‌گیرند و به تناسب بازار در موقع نیاز پخت‌‌ می‌شوند.

کوره سنتی:

خشتها پس از خشک شدن وارد کوره ای‌‌ می‌شوند که اتاقهایی به هم پیوسته‌‌ می‌باشند سوخت این کوره گاز طبیعی‌‌ می‌باشد. این کوره همه بوسیله کارگران و با دست گود شده است زیرا دستگاهی داخل این اتاق ها‌‌ نمی‌توانند وارد بشوند پهنای دیوارهای این اتاقها به 2 متر‌‌ می‌رسد.

کف این کوره آجر کف فرش‌‌ می‌باشد و روی آجرهای دیوارها را با کاهگل اندود‌‌ می‌کنند این کار به دو دلیل انجام‌‌ می‌گیرد اول اینکه کاهگل مقاومت بیشتری در مقابل گرما دارد و دیرتر از بین‌‌ می‌رود و همچنین کمتر گرما را هدر‌‌ می‌دهد. ثانیاً مواد دیگر از قبیل سیمان و …نمی توانند در مقابل این حرارت مقاومت کنند.

کوه دارای اتاقهایی به هم پیوسته است که هر قسمت دری جداگانه دارد وقتی کوره را پر‌‌ می‌کنند به ترتیب از اولین درها شروع به پرکردن کوره‌‌ می‌نمایند و آنها را با گل‌‌ می‌پوشانند تا حرارت از بین نرود. حرارت این کوره از بالا به خشت‌‌ می‌رسد در این کوره که اصطلاحاً به آن قمیر‌‌ می‌گویند حرارت بوسیله مشعلهایی که در بالا و سقف آن روشن‌‌ می‌گردد از سوراخهایی که تا قسمت وجود خشتها بطور قائم ادامه دارند.

روی سقف قمیر لوله های گاز وجود دارد که در ابتدای روشن شدن کوره با استفاده از چند لاستیک و وسایل اشتعال زا آن را آتش‌‌ می‌زنند تا اصطلاحاً آتش بگیرد، پس از آن به نوبت پخت آتش از بالا جابجا‌‌ می‌شود به ترتیب خشت ها‌‌ می‌پزند.

درداخل دیوارها و همچنین کف، تونلهایی وجود دارند که به صورت پیوسته‌اند و حکم هواکشی را دارند این کار به این دلیل است که هوا در گردش باشد تا حرارت بهتر به خشت ها برسد و زودتر پخته شوند. هواکشی بزرگ وجود دارد که هوا را تخلیه‌‌ می‌نماید.

خشتها پس از پختن و سردشدن بوسیله تسمه‌ای که به ماشین حمل آجرها‌‌ می‌رسد بداخل ماشین انتقال داده‌‌ می‌شوند. محصول این کوره آجر فشاری‌‌ می‌باشد.

حرارت در این قمیر بقدری زیاد است که آجرهایی که نزدیک به آتش هستند ذوب‌‌ می‌شوند و خاصیت جذب آب خود را از دست‌‌ می‌دهند و بطوریکه دیگر‌‌ نمی‌توان از آنها در ساختمان استفاده کرد. به این آجرها آجر جوش‌‌ می‌گویند.

 آجر جوش قبلاً در کانالها، جوی آب و … مورد استفاده قدیمی قرار‌‌ می‌گرفت اما هم اکنون دیگر استفاده چندانی ندارد.