انواع آجر سنتی

آجر سنتی از جمله آجر های پر کاربرد در صنعت ساخت و ساز می باشد که بناهای بسیار زیاد معروفی از قبیل سی و سه پل به وسیله ی آن ها ساخته شده است . از کاربردهای آجر سنتی علاوه بر بازسازی سازه های قدیمی در نمای داخلی و خارجی ساختمان های جدید ، کف سازی ، سفت کاری و ساخت مکان های مذهبی و … می باشد  .

این نوع از آجر ها در ساخت خانه های تاریخی بسیاری از قبیل خانه داروغه در مشهد و خانه تیزنو در دزفول نیز به کار برده شده اند .

تولید آجر سنتی به صورت دستی و با خاک رس می باشد . مراحل تولید آن بدین صورت است که پس از این که خاک رس با آب مخلوط شد ، گل تولید می شود و پس از آن قالب زنی انجام شده و با دست فشرده می شود . سپس خشت ها برای خشک شدن در حرارت بالای کوره پخته می شوند .

این آجر ها را بر اساس کاربرد در دسته های آجر سنتی کف ، آجر نما سنتی و آجر سنتی دیوار تقسیم بندی می نمایند .

تقسیم بندی انواع آجر سنتی

آجر سنتی کف :

آجر سنتی کف در ساخت پیاده رو ها ، پوشش کف آلاچیق ها ، کف رستوران های سنتی و حیاط خانه ها و ….. به کار برده می شوند . این آجر ها خود دارای انواع مختلفی می باشند که بهترین نوع آن که در کف سازی به کار برده می شود ، آجر قزاقی می باشد که از استحکام بسیار زیادی بر خوردار می باشند . ابعاد آجر های قزاقی که در گذشته در ساخت سرباز خانه ها به کار برده می شد 20*10*5 بود اما امروزه در انواع مختلف با ابعاد گوناگون ساخته می شوند .

دوام و استحکام بسیار بالای آجر قزاقی از مهمترین مزیت آن ها می باشد به طوری که مقاومت بالایی در برابر شرایط بد جوی و همچنین رفت و آمدهای مکرر دارند . در هنگام بارش باران و یا شست و شوی آن ها امکان لیز خوردن بسیار کم می باشد و دارای ضخامت بیشتری نسبت به مصالحی از قبیل سرامیک می باشند .

آجر نما سنتی :

در ساختمان های مدرن به کاربردن آجر نمای سنتی موجب می شود تا دو طرح سنتی و مدرن تلفیق شده و نمایی زیبا با فضای گرم ایجاد نمایند . آجر نما سنتی با توجه به روش ساخت و شکل ظاهری در انواع مختلفی تقسیم بندی می شوند که عبارتند از آجر لعابدار ، آجر رستیک ، آجر آنتیک ، آجر قزاقی و آجر سه سانتی .

در زیر به معرفی هر کدام از آجر نماهای  سنتی می پردازیم .

آجر لعابدار :

از انواع آجر های سنتی زیبا می توان به نوع لعابدار آن ها اشاره کرد . این آجرها بدلیل لعابدار بودن سطح آن علاوه بر زیباتر کردن محیط موجب می شوند تا آب به درون آن نفوذ نکرده در برابر سرما و گرما مقاومت بیشتری داشته باشند . همچنین آجر لعابدار در برابر هوازدگی بسیار مقاوم می باشند و عمر مفید آن ها بالا می باشد .

برای ساخت آجر ها پس از این که آن ها را به روش سنتی پختند برروی آن ها لعاب می زنند و در نهایت آجر لعاب زده را در داخل کوره می پزند .

آجر نما لعابدار ، دارای رنگ بندی های خیره کننده ای می باشند که استفاده از آن ها را بسیار بیشتر نموده به طوری که از دیر باز مورد توجه و استفاده قرار می گرفتند . رنگ فیروزه ای و لاجوردی رنگ غالب آن ها به شمار می رود اما با این وجود رنگ های دیگری همچون سبز ، زرد ، قهوه ای و کرم نیز از رنگ های آن ها می باشند . از  اکسید فلزاتی همچون قلع ، سرب ، آهن ، کبالت ، کروم و مس برای ایجاد رنگ های مختلف لعاب استفاده می شود . علاوه بر این رنگ لعاب بستگی به میزان اکسیژن و همین طور میزان حرارت نیز دارد . از آجر نمای سنتی لعابدار در نمای مساجد و رستوران های سنتی ، بازسازی بناهای قدیمی ، آجر کاری سنتی و … استفاده می شود .

• آجر سنتی رستیک :

نام آجر رستیک بر گرفته از واژه روستایی می باشند که دارای سطحی خشن و طبیعی می باشند و به همین دلیل استفاده از آن ها موجب می شود تا فضاها حالت طبیعی با حال و هوایی نوستالژیک داشته باشند . این نوع از آجر نما ها قابلیت کاربرد در نماهای داخلی و بیرونی ساختمان ها را دارند . ابعاد گوناگون و رنگ های متنوع آن ها موجب سازگاری آن ها با هر سلیقه ی می شود . می توان این آجر ها را در رنگ های قرمز ، گلبهی ، مشکی ، کرم ، زرد و نارنجی و … تولید کرد که به کاربردن رنگ های مختلف در کنار هم یا به تنهایی موجب زیبایی ساختمان ها می شوند . آجر رستیک مقاومت بالایی در برابر حرارت دارند و ضد شوره و ضد رطوبت نیز می باشند .

• آجر آنتیک :

آجر آنتیک از دیگر انواع آجر نما می باشد که فاقد سطح صاف و صیقلی می باشند و خلل و فرجی بر روی آن ها وجود دارد . در ساخت این آجر ها از آجرهای طبیعی قدیمی الگو برداری شده است . قابلیت کاربرد در فضاهای مختلفی از قبیل نمای بیرونی و دیواری ساختمان ها ، فضای بین کابینت ها و دیوار پشت تلویزیون دارند . تنوع در طرح و رنگ آن ها بسیار می باشد و دارای وزن کمی می باشند . این آجر ها در برابر تابش نور خورشید مقاومت بالایی دارند و عایق حرارتی بسیار خوبی می باشند که موجب کاهش مصرف انرژی و جلوگیری از هدر رفت آن می شود .

• آجر نما قزاقی :

آجر قزاقی از جمله پر کاربردترین و پر طرفدارترین انواع آجر نماها می باشند که از آن ها در مرمت و باز سازی نماهای قدیمی و همچنین در ساخت ساختمان های مدرن و جدید بسیار استفاده می شود . آجر قزاقی مراحل ساخت مشابهی با آجر سنتی دارند و به صورت طرح دار و گرد در رنگ های مختلف همچون زرد ، گلبهی ، ابلق ، اخرائی ، آتشی ، حنایی و پوست پیازی و … تولید می شوند .

رنگ آجر قزاقی با درجه حرارت کوره رابطه مستقیمی دارد و دارای رنگ ثابتی می باشند . به همین دلیل نگهداری از آن ها بسیار آسان و ارزان می باشد . این آجر ها مقاومت بالایی در برابر هوازدگی و شکنندگی دارند و به دلیل این که عابق سرما و گرما می باشند هزینه های مصرف انرژی را کاهش می دهند . شوره زدن آجر ها از مشکلات رایج در آن ها می باشد که آجر قزاقی بسیار کم با این مشکل روبه رو می شود و درصد شوره زدن آن ها بسیار پایین می باشد .

• آجر سنتی سه سانتی :

آجر سه سانتی به دلیل این که در نمونه های اولیه با عرض سه سانت تولید می شدند به این نام نامیده شده اند و با وجود این که امروزه در عرض های دیگری همچون 3.5 و 4 سانتی متر نیز تولید می شوند باز هم با این نام شناخته می شوند و از قدیمی ترین انواع آجر ها می باشند . رنگ های متنوع قرمز ، زرد ، سفید ، لیمویی و پوست پیازی و … از تنوع رنگی آن ها و طرح های دندانه موشی و لب گرد و لب قاشقی از طرح های متنوع آن ها می باشند .

دیوار آجری سنتی

در ساخت دیوارها آجر سنتی استفاده شده  معمولا از نوع قزاقی و گری می باشد . آجر گری به دلیل این که در گذشته خشت زنی آن با دست انجام می شد و گوشه های قالب به وسیله ی گل مخصوص و فشار دست کارگر پر می شد ، آجر فشاری نیز نامیده می شوند و از قدیمی ترین انواع آجر به شمار می روند . این نوع از آجر ها در ساخت دیوار حیاط ویلا و ساختمان های دارای حیاط به کار برده می شوند .

این آجر ها به دلیل این که دارای باربری مناسبی می باشند ، در گذشته از آن ها در ساخت دیوار گرفته تا طاق ضربی استفاده می شد . از بناهای معروفی که در ساخت آن ها از این آجر ها استفاده شده می توان به بنای شمس العماره اشاره کرد .

قیمت آجر سنتی

عوامل بسیاری از قبیل ضخامت ، کیفیت و برند و … در قیمت آجر سنتی نقش دارند . علاوه بر این قیمت این محصول بر اساس نوع کاربرد در کف سازی ، نما یا دیوار چینی نیز بسیار متفاوت می باشد . در کف سازی نیز قیمت آجر ها با توجه به ضخامت ، طرح و ابعاد و رنگ و … متفاوت می باشد .