مراحل پخت آجر

پخت آجر شامل مراحل مختلفی می باشد که در زیر با مراحل پخت آجر آشنا می شویم . قیمت آجر تحت تاثیر عوامل مختلفی می باشد که نوع خاک و ناخالصی های آن نیز از جمله موارد تاثیر گذار به شمار می رود  . همچنین لازم به توجه است که در صورتی که درجه حرارت مناسبی در مراحل پایانی پخت آجر به آن نرسد ، موجب امراض بسیار زیادی می شود .

آشنایی با مراحل پخت آجر

•      آماده سازی خاک رس :

 در پختن انواع آجر از خاک رس استفاده می شود و نیاز نیست حتما این خاک از رس 100 درصد خالص باشد ، بلکه امکان دارد دارای ترکیبات دیگری نیز باشد . تنها نکته حائز اهمیتی که وجود دارد این است که دقت شود تا در این خاک ناخالصی هایی از قبیل ریشه ی گیاهی ، چوب و زغال و … وجود نداشته باشد و موجب کاهش مقاومت آجر نشود . خاک رس آبرفتی در تهیه ی آجر بیشترین استفاده را دارد این خاک ، خاک معرفی شده برای آجر پزی تحت شماره ی 1162 موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران استاندارد شده است .

• عمل آوری خاک :

عمل آوردن خاک در تولید آجر از مراحل مهم می باشد و منظور از آن یکدست نمودن خاک تا حد امکان می باشد به طوری که خاک فاقد شن و ماسه و مواد خارجی از قبیل مواد آلی باشد . در عمل آوردن خاک ، خاک را هوا می دهند و در صورت نیاز آن را خرد می کنند و در مواردی که بخواهند آجر خوب و با کیفیت بالا تولید نمایند آن را می شویند و پس از اینکه خشک شد با رد کردن آن ها از الک های مخصوص دانه های درشت را جدا سازی می کنند . مراحل عمل آوری خاک با توجه به میزان مرغوبیت و کیفیت آجر نیاز به دقت های لازم می باشد .

• ساختن گل :

 برای ساخت گل در حدود 20 درصد از وزن خاک به آن آبی را که عاری از مواد خارجی می باشد اضافه می نمایند . آبی که بدین منظور استفاده می شود باید آبی باشد که در مراحل مختلف تهیه آجر یا خاک رس ترکیب شیمیایی ندهد و بنابراین لازم است برای این کار از آب فاضلاب کارخانه ها استفاده نشود . بعد از این که آب با خاک مخلوط شد تا جایی که تمامی ذرات خاک در مجاورت با آب قرار گیرد آن را مخلوط می کنند . در برخی از کارخانه های آجر پزی پیشرفته بدین منظور از مخلوط کن های مکانیکی استفاده می شود .

در کوره های قدیمی آجر پزی پس از این که آب و خاک مخلوط شد آن را مدتی  حدودا 3 الی 4 روز برای اینکه آب کم کم به تمام ذرات خاک نفوذ کند و خاک تر شود ، به حال خود رها می کنند . پس از گذشت این مدت آن را خوب هم می زنند و برای قالب گیری آماده می کنند . نکته ی قابل توجه در این مرحله این است که باید مقدار آب موجود در گل حداقل ممکن باشد و فقط به اندازه ای باشد که بتوان از آن گل تهیه کرد . در صورت زیاد بودن آب درون گل ، خشک کردن گل مشکل و پر هزینه می شود و از طرفی دیگر پس از خشک شدن آن ها و کم شدن آب درونشان آجر پوک خواهند شد .

• قالب زنی :

 در مرحله بعدی گل های آماده شده را در داخل ماشین قالب زنی می ریزند که این ماشین به لوله ی مارپیچی ختم می شود . با وارد شدن فشار گل ها در داخل این لوله مارپیچ به جلو رانده می شوند و به صورت مکعب مستطیلی که به طول و عرض آجر مورد نیاز می باشد از دهانه ماشین خارج می شود . طول و عرض آجر معمولا 20 و  10 سانتیمتر و ضخامت آن 5 سانتی متر می باشد که پس از خارج شدن از دستگاه باسیم قالب بریده می شود و روی تسمه ی نقاله به قسمت خشک کن هدایت می شوند . در برخی از کارخانه ها قالب زدن به وسیله ی پرس سنگین انجام می شود و به این دلیل نیازی به استفاده از آب برای شکل دادن به آجر از لغزندگی دانه ها به روی هم نمی باشد و با وارد کردن فشار به آجر شکل داده می شود . در این صورت میزان آب در خاک را به میزان 8 درصد می رسانند و در نتیجه نیاز نمی باشد که آجر خشک شود و آجر مستقیم از بخش قالب گیری به کوره پخت هدایت می شود .

• خشک کردن خشت :

 در کوره های قدیمی که قالب گیری به وسیله ی دست انجام می شد پس از این که چند ساعت از عملیات قالب زنی می گذرد و خشت قابلیت حفظ شکل هندسی خود را دارد آن را از محل خود بلند می کنند و در کنار یکدیگر از قسمت باریک تر می چینند و بدین صورت سطح بیشتری از خشت در معرض جریان هوا قرار می گیرد و در نتیجه کمک می کند تا خشت سریع تر خشک شود . البته این روش همراه با ایراد های نیز می باشد و از آنجایی که خشت به صورت غیر فنی انجام می شد ناهمواری هایی در سطح آن ایجاد می شد و از طرفی به دلیل خشک شدن سطح روی خشت در اثر گرمای هوا ،مغز آن دارای رطوبت می باشد و برای هدایت جریان هوا به داخل مغز آجر و خشک شدن این قسمت مجبور به ایجاد ترک هایی بر روی آن می باشند . زمانی که برای خشک شدن خشت به این روش نیاز هست 3 الی 15 روز می باشد . امروزه مرحله ی خشک کردن خشت ها در داخل کوره های هوای گرم که به صورت تونلی می باشد ، انجام می شود که در این روش مدت زمانی که برای خشک شدن آن ها نیاز است 48 ساعت می باشد و  روش دیگر استفاده از دالان های خشت خشک کنی می باشد که در این صورت نیز مدت زمانی که برای خشک شدن آن ها نیاز می باشد 4 الی 7 روز می باشد .

• مرحله آجر پزی :

آجری پزی مرحله پایانی در تولید آجر می باشد که هدف از این مرحله گرفتن آب شیمیایی خاک رس می باشد به طوری که هیدرو سیلکات آلومنیوم تبدیل به سیلکات آلومنیوم شود و در نتیجه خشت از استقامت بالایی برخوردار شود و نیروی فشاری حدود 100 کیلوگرم در سانتی متر مربع را تحمل نمایند . این عمل با پختن آجر در درجه حرارت 900 درجه سانتی گراد امکان پذیر می شود به این صورت که آب فیزیکی آن ها تا 100 درجه سانتی گراد خشک می شود و آب شیمیایی خاک تا 500 درجه سانتی گراد متصاعد می شود و در نهایت تا 900 درجه سانتی گراد ذرات خاک رس شروع به خمیری شدن می کند و بدین ترتیب دانه های ماسه درون خشت به هم چسبانده می شوند و آجر بدست می آید .

جهت دریافت مشاوره رایگان در ارتباط با نحوه پخت و یا ساخ آجر نما و آجر نسوز با شماره 09129640179 تماس داشته باشید.